دکتر الهام محمد حسینی

طبق آمار هر ده ثانیه یک نفر دچار حمله آسم می‌شود!!
همه می‌گویند که آسم چیست و راه‌ کارهای درمانی آن چه می‌باشد، اما کسی نمی‌گوید که اگر حمله ناگهانی دست داد چه می‌شود؟ اصلا در موقع حمله آسم چه کنیم؟
صدای خس خس قفسه سینه به گوش می‌رسد، صدایی که هرچقدر هم نام آن را شنیده باشید و یا آن را تجربه کرده باشید باز هم نگران کننده است، مخصوصا اگر با احساس خفگی و عدم تنفس صحیح همراه باشد. 
حال باید تا نیروهای اورژانس و امداد رسانی برسند چه کرد؟ اگر فعالیتی را انجام می‌دهید فورا آن را متوقف کنید! یعنی اگر در حال کار کردن، راه رفتن، دویدن یا حتی صحبت کردن هستید؛ دیگر انجام آن کار را ادامه ندهید و سعی کنید بشینید یا بایستید!

حمله آسم چگونه است 

روزانه، حمله آسم جان سه نفر را در بریتانیا می‌گیرد. با این حال، بسیاری از این مرگ‌ها قابل پیشگیری هستند.  
هر 10 ثانیه، یک نفر دچار حمله آسم می‌شود که می‌تواند زندگی او را تهدید کند. اما اگر آسم به درستی درمان شود، احتمال حمله به‌طور چشمگیری کاهش می‌یابد.  
برای پیشگیری از حمله، حداقل سالی یک بار به متخصص درمان بیماری آسم مراجعه کنید تا وضعیت و روند درمانی خود را بررسی کنید.  
اطلاعات بیشتر درباره حملات آسم را می‌توانید در سایت دکتر الهام محمدحسینی در مقاله «درمان سریع حمله آسم» پیدا کنید. 

علائم حمله آسم 

 ممکن است با علائم زیر دچار حمله آسم شده باشید:  
- تشدید علائم مانند سرفه، تنگی نفس، خس‌ خس سینه یا احساس فشار در قفسه سینه  
- بی‌ تأثیر بودن اسپری تسکین‌ دهنده (معمولاً اسپری آبی‌ رنگ)  
- مشکل شدید در تنفس که صحبت کردن، غذا خوردن یا خوابیدن را دشوار می‌کند  
- افزایش سرعت تنفس همراه با احساس ناتوانی در تنفس کامل  
- کاهش غیر عادی نمره جریان هوای قله‌ ای  
- در کودکان، شکایت از درد شکم یا قفسه سینه
🟠️ توجه داشته باشید که این علائم همیشه به‌ صورت ناگهانی ظاهر نمی‌شوند و ممکن است طی چند ساعت یا حتی چند روز به‌ تدریج نمایان شوند. پس با مدیریت صحیح و آگاهی، می‌توان خطر حملات آسم را به حداقل رساند.

در موقع حمله آسم چه کنیم

اگر احساس می‌کنید دچار حمله آسم شده‌اید، مراحل زیر را انجام دهید:
1- صاف بنشینید و آرام باشید. سعی کنید از هر چیزی که باعث استرس یا تشدید علائم می‌شود، دوری کنید.
2- از اسپری تسکین دهنده علائم خود که در ایران بنام اسپری سالبوتامول یا ونتالکس موجود است (معمولا آبی رنگ) استفاده کنید. 
3- هر 30 تا 60 ثانیه یک پاف اسپری بزنید.
4- این کار را تا 10 پاف ادامه دهید.
5- اگر علائم شما بدتر شد یا بعد از 10 پاف بهبودی احساس نکردید، فوراً با شماره اورژانس (115) تماس بگیرید.
6- اگر پس از 10 دقیقه آمبولانس نرسید و همچنان بهبودی حاصل نشد، مرحله 2 را دوباره تکرار کنید.
7- اگر پس از تکرار مرحله 2 بهبودی حاصل نشد و آمبولانس هنوز نرسیده بود، دوباره با اورژانس (115) تماس بگیرید.
8- از درخواست کمک در مواقع اضطراری خجالت نکشید.
9- در صورت امکان، جزئیات داروها یا برنامه پزشکی آسم خود را با خود به بیمارستان ببرید.

چطور از پس حملات آسم بر بیاییم

حمله آسم یکی از تجربه‌های سخت و نفس‌ گیر برای افرادی است که با این بیماری زندگی می‌کنند. علائمی مثل فشار روی قفسه سینه، سرفه‌های غیر عادی، یا خس‌ خس و سوت کشیدن نفس‌ها، نشانه‌های واضح این وضعیت هستند. این تجربه هرچند ممکن است برای هر کسی متفاوت باشد، اما همیشه ترسناک و نگران‌ کننده است.  
بیماری آسم باعث التهاب و تنگ شدن مجاری تنفسی می‌شود، و همین مسئله نفس کشیدن را سخت می‌کند. دکتر جانا تاک، متخصص آلرژی، می‌گوید اسپری‌های آسم کمک می‌کنند تا عضلات راه هوایی کمی آرام شوند و نفس کشیدن راحت‌ تر شود، اما این اسپری‌ها التهاب را کامل از بین نمی‌ برند. با این حال، اگر درست عمل کنید، می‌توانید سریع‌ تر حالتان را بهتر کنید. 

علاوه بر موارد عنوان شده در قسمت بالا، راه‌های زیر نیز مناسب شما می‌باشند:
✅️ هر کاری می‌کنید، متوقف کنید.  
اگر وسط ورزش، راه رفتن یا هر فعالیت دیگری هستید، همان جا بنشینید یا دست‌کم حرکتتان را کند کنید. سعی کنید آرام بمانید. از بینی نفس بکشید و از دهان بازدم کنید. این کار کمک می‌کند هوای گرم وارد ریه‌هایتان شود و علائم کمی بهتر شوند.  
✅️ از محیط محرک دور شوید.  
اگر چیزی در اطرافتان باعث بدتر شدن علائم شده، مثلاً گرد و غبار یا دود، سریع‌تر از آن محیط خارج شوید. اگر به چیزی حساسیت دارید، دوش بگیرید و پوست و مویتان را تمیز کنید تا اثر محرک کم شود.  

✅️ درست از اسپری آسم‌تان استفاده کنید.  
خیلی از افراد اسپری را اشتباه استفاده می‌کنند؛ مثلاً درست در دهانشان قرار نمی‌دهند یا دارو را سریع و نادرست استنشاق می‌کنند. نتیجه‌اش این می‌شود که دارو به جای رسیدن به ریه‌ها، پشت گلو می‌ماند. اگر شک دارید، از پزشک یا داروساز بخواهید نحوه استفاده صحیح را به شما یاد بدهد. استفاده از اسپیسر (یه لوله کوچک که به اسپری وصل می‌شود) هم می‌تواند کمک کند دارو به درستی وارد ریه‌ها شود.  

✅️ نفس کشیدن‌تان را کنترل کنید.  
سعی کنید نفس‌هایتان را آرام‌تر و منظم‌تر کنید. یک روش جالبی به نام *Breathing Buddies* وجود دارد که حتی بچه‌ها هم از آن استفاده می‌کنند. در این روش باید با کمک دیگران نفس عمیق و آرام بکشید و استرس را کم کنید. شاید این کار فوری علائم را از بین نبرد، اما می‌تواند کمک کند آرام‌تر شوید.  

✅️ خونسردی‌ خود را حفظ کنید.  
نگران بودن یا مضطرب شدن، شرایط را برای فرد سخت‌تر می‌کند. بهترین کار این است که آرام بنشینید و منتظر بمانید تا داروها اثر کنند. به یاد داشته باشید که اسپری ممکن است ۱۰ تا ۱۵ دقیقه طول بکشد تا کاملاً اثر کند، پس عجله نکنید و به بدنتان فرصت دهید.  

✅️ برنامه آسم‌تان را جدی بگیرید.  
یک برنامه اقدام آسم داشته باشید که با پزشکتان تنظیم کرده‌اید. این برنامه مشخص می‌کند که در حالت‌های مختلف (وضعیت عادی، بدتر شدن علائم، یا اورژانس) چه کاری باید انجام دهید. اگر وارد مرحله خطرناک شدید، سریعاً طبق برنامه عمل کنید. دکتر کریستی سادرملی می‌گوید همین برنامه‌های اضطراری می‌توانند جان شما را نجات دهند.
🟠️ اگر علائم آسم شدید باشد و لب‌ها یا ناخن‌های شما کبود باشد؛ باید فورا با اورژانس تماس بگیرید.

مراقبت‌ های لازم پس از حمله آسم 

 - پس از حمله آسم، در صورت بستری شدن در بیمارستان، باید ظرف 48 ساعت پس از ترخیص با پزشک عمومی یا متخصص ریه و آسم خود مشورت کنید.  
- اگر نیازی به بستری شدن در بیمارستان نداشتید، همان روز به پزشک مراجعه کنید.  
چرا مراجعه به اورژانس ضروری است؟  
حدود 1 نفر از هر 6 نفری که به دلیل حمله آسم در بیمارستان بستری می‌شوند، ظرف دو هفته دوباره به مراقبت بیمارستانی نیاز پیدا می‌کنند. بنابراین، مهم است که با پزشک یا پرستار درباره روش‌های کاهش خطر حملات آتی صحبت کنید.   ممکن است نیاز باشد:  
- دوز داروهای شما مجددا تنظیم شود.  
- نحوه صحیح استفاده از اسپری را یاد بگیرید.  

پیشگیری از حملات آسم  

برای کاهش خطر حمله آسم، اقدامات زیر را انجام دهید:  
1. برنامه عمل شخصی آسم خود را دنبال کنید و تمام داروهای تجویز شده را به‌ طور منظم و طبق دستور مصرف کنید.  
2. معاینات دوره‌ ای را انجام دهید. حداقل سالی یک تا ۴ بار بسته به توصیه پزشکتان برای بررسی وضعیت آسم خود مراجعه به پزشک داشته باشید.  
3. اطمینان حاصل کنید که از اسپری خود به درستی استفاده می‌کنید.  
4. از عوامل محرک علائم خود اجتناب کنید.  
اگر علائم شما بدتر شد:  
- افزایش نیاز به اسپری تسکین‌ دهنده را جدی بگیرید و علائم خود را نادیده نگیرید.  
- از برنامه عمل خود پیروی کنید و فوراً برای همان روز با پزشک یا پرستار آسم خود وقت بگیرید.  
🟠️ توجه: رعایت این نکات می‌تواند به مدیریت بهتر آسم و پیشگیری از عوارض جدی کمک کند.

حرف آخر  
با داشتن آسم باید هوشیار باشید و علائم را جدی بگیرید. اگر احساس کردید شرایط شما در موقعیتی در حال بدتر شدن است، به اسپری و راهکار هایتان اعتماد کنید اما حتما فراموش نکنید که باید فورا با اورژانس تماس بگیرید. کنترل درست آسم یعنی آن که کمتر دچار حملات مربوط به آن شوید و زندگی راحت‌ تری داشته باشید،‌ برای اطلاعات بیشتر درباره این مورد نیز می‌توانید از مشاوره آنلاین با فوق تخصص ریه بهره‌ مند شوید.