دکتر الهام محمد حسینی

نفس دیگر نمی آید در این طوفان دود و دم!
می دانید که قرار گرفتن در معرض دود و دم، سیگاروهوای آلوده قطعا نتایج جالبی را به دنبال نمی آورد. یکی از نتایج منفی که این هوای آلوده یا سیگار کشیدن در بر دارد، بیماری انسدادی مزمن ریه یا COPD است.
به طور کلی افراد مبتلا به این بیماری امکان دارد با علائمی همچون سرفه مزمن، خلط و خس خس سینه، تنگی نفس و خستگی رو به رو شوند. این بیماری، بیماری انسدادی مزمن ریه است که COPD نام دارد. همانگونه که از نامش پیداست پس از بروز این بیماری فرد با مشکلات تنفسی و همچنین افزایش خطر و ریسک عفونت ریه (درباره پاکسازی ریه از عفونت بخوانید.)، رو به رو خواهد شد. علاوه بر آن، فرد در ادامه نیز شاهد کاهش عملکرد ریه ها خواهد بود.
متاسفانه باید اشاره کرد که بیماری انسدادی مزمن ریه یک بیماری خطرناک و مزمن است که بر روی سلامت و کیفیت زندگی افراد تاثیر می‌گذارد. 
در این مقاله قصد داریم درباره این بیماری بیشتر صحبت کنیم تا در ادامه بتوانیم با شناساندن علائم و روش های تشخیصی و درمانی مناسب، سبب بهبود کیفیت زندگی افراد شویم. پس از معرفی و شناسایی علائم این بیماری، نوبت به ارائه راهکارهای مناسب برای مدیریت بیماری و شروع درمان های مرتبط با آن است. راستی شما می دانید دلیل ابتلا به این بیماری چه عاملی می باشد؟

بیماری مزمن انسدادی ریه  (COPD) چیست؟

COPD یک اصطلاح کلی برای طیف وسیعی از بیماری های مزمن و پیشرونده ریه می باشد، به عبارتی دیگر COPD به گروهی از بیماری ها اطلاق می شود که باعث انسداد جریان هوا و مشکلات مربوط به تنفس می شود.
در ادامه می توان گفت که برونشیت مزمن و آمفیزم هردو در زیرگروه  COPD  قرار می گیرند. COPD می تواند به تدریج پیشرفت کند و در طول زمان تنفس را سخت تر کند. 

بیماری COPD مخفف چیست

Chronic obstructive pulmonary disease یا COPD یا بیماری انسدادی ریه یا بیماری انسدادی مزمن شش

برونشیت مزمن

برونشیت مزمن در واقع سبب تحریک لوله های برونش میشود، لوله های برونش هوا را به ریه ها و سپس از ریه ها به بیرون منتقل می کنند. در پاسخ  به آن، لوله‌ها متورم شده و خلط در امتداد پوشش آن ها ایجاد می‌شود. پس بدیهی است که این  تورم و تجمع خلط در پوشش و دهانه، فضای لوله را باریک تر می سازد و به دنبال آن ورود هوا به داخل و خارج از ریه ها را سخت تر می کند.
در سطح راه های هوایی ریه ها ساختارهای کوچک مو مانندی به نام مژک ها وجود دارند .
این ساختارهای مو مانند وظیفه خارج کردن خلط را از مجاری تنفسی بر عهده دارند. اما تحریک حاصله از برونشیت مزمن و سیگار کشیدن به آن ها آسیب می رساند، همین امر نیز سبب می شود تا مژک آسیب دیده دیگر نتواند به پاکسازی مخاط کمک کند.

آمفیزم

+ آمفیزم یکی از انواع بیماری انسدادی مزمن ریه است که به تورم و آسیب به بافت‌های ریه منجر می‌شود. در واقع، آمفیزم به معنای تخریب پارانشیم ریه و افزایش حجم هوای مانده در ریه است. این وضعیت باعث از بین رفتن حالت ارتجاعی ریه ها شده و نیز آلوئول ها را نابود می سازد، در نتیجه سبب کاهش عملکرد ریه، تنگی نفس، خستگی و سایر علائم بیماری انسدادی مزمن ریه می‌شود. 
+ می توان گفت که آمفیزم شکستگی دیواره‌های کیسه‌های هوایی کوچک (آلوئول‌ها) در انتهای لوله‌های برونش، در «پایین» ریه است. اگر ریه را به عنوان درختی وارونه در نظر بگیریم، تنه ی آن درخت «نای»، شاخه‌ های درخت «نایژه‌ها» و برگ‌ ها کیسه‌ های هوایی یا «آلوئول‌ها» هستند.
+ همانطور که می دانید، کیسه های هوا نقش مهمی در انتقال اکسیژن به خون و دی اکسید کربن به خارج از بدن دارند. آسیب ناشی از آمفیزم دیواره های کیسه های هوایی را از بین می برد و تنفس صحیح و کامل را سخت می کند. 
+ از عواملی که به عنوان خطر ابتلا به آمفیزم شناخته می شوند، می توان به سیگار کشیدن، عوامل ژنتیکی، آلودگی هوا و عفونت‌های ریه اشاره کرد.

طول عمر بیماران copd

حدود 40 تا 70 درصد افراد مبتلا، 5 سال اول را به خوبی سپری خواهند کرد. اما این آمار به شدت بیماری مرتبط است. اگر فرد دچار انسداد مزمن ریه شدید باشد، حداقل 2 سال امید به زندگی خواهد داشت.

علائم COPD چیست

علائم در هر فرد با توجه به شرایط وی می توانند متفاوت ظاهر شوند، در این قسمت به شایع ترین علائم بیماری مزمن انسدادی ریه اشاره می کنیم:
- سرفه همراه با خلط که برای مدت طولانی ادامه دارد.
- دشواری در تنفس
- تنگی نفس با انجام ورزش های خفیف (مانند پیاده روی یا استفاده از پله ها)
- تنگی نفس در انجام فعالیت های روزانه 
- خس خس سینه
- در مواردی کاهش وزن 
- بروز عفونت تنفسی

درمان قطعی انسداد ریه

البته باید بدانید که هدف از درمان، کاهش علائم، بهبود کیفیت زندگی و جلوگیری از پیشرفت بیماری است. انسداد ریه را می توان با روش های متفاوتی درمان کرد که عبارت اند از:
📌دارو درمانی: برای دارو درمانی می توانید از قرص های برونکودیلاتور، استروئید، تئوفیلین و آنتی بیوتیک ها کمک بگیرید. توجه داشته باشید که مصرف داروها حتما باید با تجویز پزشک متخصص باشد.
- قرص های برونکودیلاتورها خود به دو دسته ی تاثیر کوتاه و بلند مدت تقسیم می شوند، که تاثیر کوتاه مدت ها حداکثر 6 ساعت باقی می ماند و تاثیر بلند مدت ها حداقل 12 ساعت باقی می ماند. بعد از مصرف ممکن است فرد علائمی چون: خشکی دهان و سردرد را تجربه کند.
- استروئید التهاب مجاری هوا را کم می کند و در زمانی که علائم بیماری افزایش می یابد استفاده می شود. علائم معمول استروئیدها، اضافه وزن و به راحتی کبود شدن است.
- تئوفیلین مانند برونکودیلاتورها عمل می کند اما تمامی علائم را کنترل نمی کند و در عین حال ارزان تر است.
- آنتی بیوتیک ها همانطور که مشخص است، عفونت ریه را از بین می برند.
📌اکسیژن درمانی: از آنجا که این بیماری باعث کمبود اکسیژن در ریه ها می شود، این روش درمانی می تواند کمک بسیاری به بیمار بکند. 
📌تغییر سبک زندگی

💊️ نکته: به طور کلی داروهای درمان انسداد ریوی، معمولا شامل موارد زیر هستند.
- داروهای گشادکننده‌ی برونش‌ها: این داروها در واقع با اثرات خود راه‌های هوایی را باز تر کرده و تنفس را برای فرد آسان‌تر می‌سازند.
- داروهای ضدالتهاب: این داروها التهاب راه‌های هوایی را کاهش می‌دهند.
- داروهای ترکیبی: این داروها ترکیبی از داروهای گشادکننده‌ی برونش‌ها و ضد التهاب هستند.

- کنترل تنفس: تمرینات تنفسی به بهبود تنفس و کاهش علائم کمک می‌کند.
- آبرسانی: نوشیدن آب کافی به رقیق شدن خلط و آسان‌تر شدن خروج آن کمک می‌کند.
- تغذیه سالم: تغذیه مناسب به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند.
- فعالیت بدنی: انجام فعالیت‌های بدنی سبک به بهبود سلامت کلی کمک می‌کند.
- مدیریت وزن: حفظ وزن سالم به کاهش فشار بر ریه‌ها کمک می‌کند.
- مدیریت استرس: تکنیک‌های مدیریت استرس مانند مدیتیشن و یوگا می‌توانند مفید باشند.
نکته مهم: درمان COPD باید تحت نظر متخصص و فوق تخصص ریه انجام شود. هرگز بدون مشورت با پزشک، دارویی را قطع یا مصرف آن را شروع نکنید.

علت انسداد ریه چیست

به نظرتان چه عواملی باعث انسداد مجاری هوایی و بیماری COPD می‌شوند؟
همانطور که گفتیم بیماری انسداد مزمن ریوی (COPD) زمانی رخ می‌دهد که مجاری هوایی ریه‌ها به مرور زمان باریک‌تر شده و آسیب می‌بینند. این امر باعث می‌شود تا تنفس دشوار شود.
علل اصلی و شایع بیمار انسدادی مزمن عبارتند از:
- سیگار کشیدن: مهمترین عامل خطر برای COPD است.
- قرار گرفتن در معرض آلاینده‌ها: دود سیگار دیگران، آلودگی هوا، گرد و غبار و مواد شیمیایی می‌توانند به ریه‌ها آسیب برسانند.

- کمبود آنزیم آلفا-1 آنتی‌تریپسین: این آنزیم به محافظت از ریه‌ها کمک می‌کند. کمبود آن می‌تواند خطر ابتلا به COPD را افزایش دهد.
- عوامل ژنتیکی: برخی افراد به دلیل عوامل ارثی مستعد ابتلا به COPD هستند.
- سن: خطر ابتلا به COPD با افزایش سن بیشتر می‌شود.
- بیماری‌های همراه: برخی بیماری‌ها مانند آسم می‌توانند خطر ابتلا به COPD را افزایش دهند.

عوارض بیماری انسدادی مزمن ریه

🔴️ COPD چه مشکلاتی برای سلامتی فرد ایجاد می‌کند؟
- عفونت‌های مکرر ریه: افراد مبتلا به COPD بیشتر مستعد ابتلا به بیماری‌هایی مانند پنومونی هستند.
- مشکلات قلبی: COPD می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را افزایش دهد.
- سرطان ریه: سیگاری‌ها و افرادی که COPD دارند، خطر ابتلا به سرطان ریه بالاتری دارند.
- افسردگی: مشکل تنفسی و محدودیت در فعالیت‌ها می‌تواند منجر به افسردگی شود.

از کار افتادن ریه باعث مرگ میشود

🔴️ برای کوچکترین علائم و ناراحتی ریه به متخصص ریه مراجعه کنید تا روند درمانی شما سریعا اتفاق بیفتد و به بافت ریه آسیب نرسد. اگر برای شما هم این سوال به وجود آمده است؛ باید بگویم که متاسفانه اگر ریه ها از کار بیفتند فرد جانش به خطر افتاده و حتی ممکن است بمیرد! چون همانطور که می‌دانید ریه وظیفه اکسیژن رسانی را برعهده دارد و با از بین رفتن عملکردش؛ عضله قلب نیز از کار می‌افتد.

خلاصه
بیماری انسدادی مزمن ریه (COPD) به گروهی از بیماری ها اطلاق می شود که شامل برونشیت مزمن و آمفیزم می شود، با گذشت زمان و در صورت پشت گوشت انداختن درمان بیماری COPD باعث سخت تر شدن تنفس در افراد می شود. 
با آن که شاید نتوان آسیب ریه را معکوس کرد، اما تحت نظر فوق تخصص ریه بودن به همراه تغییر شیوه زندگی و مصرف دارو می تواند تا حد زیادی به بیماران در مدیریت علائم و بهتر شدن وضعیت تنفسی آن ها، کمک کند.