,
همه چیز درباره خروسک در کودکان: نشانهها، دلایل و درمان
خروسک یکی از بیماریهای شایع تنفسی در کودکان است که به دنبال عفونتهای ویروسی ایجاد شده و باعث التهاب و تورم حنجره و نای میشود. این بیماری بیشتر در فصول سرد سال و بهویژه در کودکان ۶ ماهه تا ۳ ساله دیده میشود. از نشانههای بارز آن میتوان به سرفههای خشک و خشن، گرفتگی صدا و مشکلات تنفسی اشاره کرد که معمولاً در شب شدت میگیرند. ( درباره راهکار درمان سرفه خشک بیشتر بدانید.)
در اغلب موارد، خروسک خفیف است و با استراحت، مصرف مایعات گرم و بخور درمان میشود. اما در برخی موارد، شدت علائم به حدی میرسد که نیاز به مراجعه فوری به پزشک یا اورژانس وجود دارد. آگاهی از علائم، علل و راهکارهای درمانی این بیماری به والدین کمک میکند تا در مواقع ضروری تصمیم درستی بگیرند.
خروسک (Croup) نوعی عفونت ویروسی است که موجب التهاب در راههای هوایی فوقانی شده و با تنگی نفس و سرفههای شدید همراه است. این بیماری بیشتر در کودکان خردسال دیده میشود و میتواند پس از یک سرماخوردگی ساده ظاهر شود. در برخی موارد، علائم خروسک طی چند روز بهبود مییابند، اما در برخی دیگر ممکن است وضعیت کودک وخیمتر شده و نیاز به اقدامات درمانی جدیتری داشته باشد.
این بیماری معمولاً با نشانههایی مشابه سرماخوردگی آغاز میشود اما بهتدریج علائم آن مشخصتر و شدیدتر میشوند:
- سرفه خشک و خشن که شباهت زیادی به صدای پارس سگ دارد.
- صدادار شدن سینه هنگام تنفس (استریدور)
- گرفتگی و خشونت صدا به دلیل التهاب تارهای صوتی
- تشدید مشکلات تنفسی در شب
- خستگی بسیار زیاد
- تب خفیف تا متوسط
- بیقراری و اضطراب کودک به دلیل دشواری در تنفس
🚨 کبودی لبها و ناخنها
(که میتواند نشانه کمبود اکسیژن باشد و نیاز به اقدام فوری و مراجعه اورژانسی به پزشک دارد.)
در ادامه به روشهای درمانی و اقداماتی که باید در صورت مشاهده این علائم انجام دهید، میپردازیم. همراه ما باشید!
خروسک یک بیماری شایع تنفسی در کودکان است که بیشتر به دلیل التهاب و تورم حنجره و نای ایجاد میشود. این بیماری میتواند به دلایل مختلفی بروز کند، از مشکلات مادرزادی گرفته تا عوامل محیطی و رفتاری، عفونتها و ویروسهایی مانند آنفولانزا و... . در حالی که برخی کودکان به دلیل حساسیتهای جسمی بیشتر مستعد این بیماری هستند، برخی دیگر به دلیل قرار گرفتن در شرایط خاص، مانند تنفس هوای آلوده یا فریاد زدن مداوم، در معرض خطر بیشتری قرار دارند. دلایل اصلی بروز خروسک در کودکان شامل موارد زیر میباشد:
🔹 فریاد زدن و صحبت با صدای بلند
🔹 کیست یا پولیپ در تارهای صوتی
🔹 ریفلاکس معده (بازگشت اسید به گلو)
🔹 التهاب حاد حنجره (لارنژیت)
🔹 تغییرات صدا در دوران بلوغ
🔹 سرماخوردگی و عفونتهای ویروسی
🔹 آلرژیهای تنفسی و حساسیتهای فصلی
🔹 قرار گرفتن در معرض دود سیگار و آلودگی هوا
🔹 تنفس هوای خشک، بهویژه در فصول سرد
🔹 استنشاق اجسام خارجی یا گرد و غبار
فریاد زدن؛ عاملی که شاید به چشم نیاید اما تاثیرگذار است!
کودکانی که عادت دارند با صدای بلند صحبت کنند یا مدام فریاد بزنند، به طور ناخواسته فشار زیادی به تارهای صوتی خود وارد میکنند. این رفتار باعث تحریک و التهاب تارهای صوتی شده و زمینه را برای ابتلا به خروسک فراهم میکند. حال تصور کنید که همین کودک، همزمان دچار یک سرماخوردگی ساده هم شود! در این شرایط، التهاب حنجره شدت بیشتری پیدا کرده و علائم خروسک مانند سرفههای خشک، گرفتگی صدا و مشکلات تنفسی تشدید میشود.
✔️ به کودکان بیاموزید که آرامتر صحبت کنند و از فریاد زدنهای مداوم خودداری کنند.
✔️ محیط خانه را از نظر رطوبت متعادل نگه دارید تا از خشکی گلو و تحریک تارهای صوتی جلوگیری شود.
✔️ از قرار گرفتن کودک در معرض دود سیگار و هوای آلوده جلوگیری کنید.
✔️ در صورت مشاهده علائم اولیه مانند گرفتگی صدا و سرفههای خشک، به موقع اقدام کنید تا از تشدید بیماری جلوگیری شود.
انتخاب داروی مناسب برای درمان خروسک در کودکان باید تحت نظر پزشک متخصص انجام شود. هرچند برخی شربتها برای کاهش التهاب و بهبود علائم این بیماری استفاده میشوند، اما مصرف آنها بدون مشورت پزشک میتواند عوارضی به همراه داشته باشد.
برخی شربتها با کاهش التهاب در مجاری هوایی، به تسهیل تنفس کودک کمک میکند. برای درمان دارویی خروسک در کودکان حتما از راهنمایی متخصصان اطفال بهره ببرید.
راهکارهای موثر برای بهبود سریعتر کودک شما
خروسک یکی از بیماریهای رایج تنفسی در کودکان است که باعث التهاب و تورم حنجره و نای میشود. خوشبختانه، این بیماری در اغلب موارد با مراقبتهای خانگی و درمانهای پزشکی کنترل میشود. در ادامه، مؤثرترین روشهای درمان خروسک در کودکان را بررسی میکنیم.
در مواردی که علائم شدیدتر باشد، پزشک ممکن است داروهای استروئیدی مانند دگزامتازون یا پردنیزولون را تجویز کند. این داروها با کاهش التهاب و تورم حنجره به بهبود تنفس کودک کمک میکنند. در موارد اورژانسی، تزریق داروهای کورتیکواستروئیدی میتواند اثرگذاری سریعتری داشته باشد. البته مصرف این داروها باید تحت نظر پزشک انجام شود.
اگر کودک دچار مشکل جدی در تنفس باشد، داروهای استنشاقی مانند اپینفرین برای کاهش سریع تورم راههای هوایی تجویز میشوند. این داروها معمولاً در بیمارستان و تحت نظارت پزشک استفاده میشوند و نباید بهصورت خودسرانه مصرف شوند، زیرا ممکن است عوارض جدی ایجاد کنند. در موارد بسیار شدید، اکسیژندرمانی نیز ضروری خواهد بود.
نوشیدنیهای گرم مانند آب، دمنوشهای ملایم، شیر ولرم و سوپ میتوانند التهاب گلو را کاهش داده و از خشکی و تحریک مجاری تنفسی جلوگیری کنند. همچنین، مصرف مایعات کافی از کمآبی بدن در دوران بیماری جلوگیری میکند. برای کودکان بالای یک سال، ترکیب عسل با آب ولرم یا چای گیاهی میتواند به کاهش سرفههای خروسکی کمک کند.
برخی عوامل محیطی میتوانند علائم خروسک را تشدید کنند. برای بهبود سریعتر کودک، باید از قرار گرفتن او در معرض محرکهایی مانند دود سیگار، آلودگی هوا و گردوغبار جلوگیری شود. همچنین، حفظ رطوبت مناسب در محیط، جلوگیری از استنشاق هوای خشک و پرهیز از قرار دادن کودک در معرض باد سرد، به کاهش علائم بیماری کمک میکند.
خروسک در بسیاری از موارد علاوه بر مراجعه به پزشک با مراقبتهای خانگی نیز بهبود مییابد. رعایت برخی نکات ساده میتواند به کاهش التهاب، بهبود سرفهها و تسهیل تنفس کودک کمک کند. برای درمان خروسک در بزرگسالان به فوق تخصص بیماری ریوی مراجعه کنید و همچنین در کودکان نیز باید اول به پزشک مراجعه کرده و بعد از مشورت با وی برخی مراقبتهای خانگی را در پیش بگیرید. در ادامه، چند روش خانگی موثر برای درمان این بیماری آورده شده است:
۱. ایجاد محیط مرطوب و بخار درمانی
✅ حمام بخار: قرار دادن کودک در حمام بخار میتواند به کاهش تورم مجاری هوایی و تسکین علائم کمک کند. کافی است دوش آب گرم را باز کنید و اجازه دهید بخار فضای حمام را پر کند، سپس کودک را برای چند دقیقه در آنجا نگه دارید.
✅ استفاده از دستگاه بخور: یک دستگاه بخور سرد در اتاق کودک میتواند محیطی مرطوب ایجاد کند که به تسکین گلو و کاهش علائم خروسک کمک میکند. البته در موارد شدیدتر، برخی داروهای خاص باید به بخور اضافه شوند که این کار تنها در مراکز درمانی امکانپذیر است.
اگر کودک شما دچار تب است، میتوانید با تایید پزشک، استامینوفن به او بدهید. این دارو میتواند به کاهش تب و ناراحتی ناشی از بیماری کمک کند.
برای کودکانی که بیشتر از یک سال دارند، بالا نگه داشتن سر هنگام خواب میتواند به کاهش سرفههای شبانه کمک کند. با این حال، برای نوزادان زیر یک سال استفاده از بالش توصیه نمیشود، زیرا خطر سندرم مرگ ناگهانی نوزاد (SIDS) را افزایش میدهد.
تغذیه مناسب و مصرف مایعات کافی در قوی ماندن سیستم ایمنی بدن بسیار موثر میباشد.
با رعایت این نکات، میتوانید به تسریع روند بهبودی کودک خود کمک کنید. در صورت شدید شدن علائم، مانند مشکلات تنفسی، تیره شدن پوست یا کبودی لبها خبر از کمبود اکسیژن در بدن میدهد، مراجعه فوری به پزشک ضروری است.
جمعبندی
✅ خروسک یک بیماری تنفسی شایع در کودکان است که معمولاً با سرفههای خشک و خشن، گرفتگی صدا و خسخس سینه همراه است. در بیشتر موارد، این بیماری با مراقبتهای خانگی و مصرف مایعات گرم کنترل میشود، اما در شرایط شدید، مداخله پزشکی و مصرف داروهای استروئیدی یا استنشاقی ضروری است. با رعایت نکات بهداشتی و دوری از عوامل تحریککننده، میتوان از ابتلای کودک به این بیماری جلوگیری کرد.
نکاتی برای پیشگیری
برای پیشگیری از آن در کودکان نیز نکات زیر را رعایت کنید:
✅ دور نگه داشتن کودک از افراد بیمار
✅ شستن مرتب دستها برای جلوگیری از انتقال ویروسها
✅ استفاده از دستمال هنگام عطسه و سرفه
✅ حفظ رطوبت مناسب در محیط خانه
✅ تقویت سیستم ایمنی با تغذیه سالم و خواب کافی
✅ دوری از داد و فریاد زدن
خروسک یک عفونت ویروسی است که باعث التهاب و تورم در حنجره، نای و مجاری هوایی میشود.
به دلیل کوچکتر بودن راههای هوایی کودکان، این بیماری در آنها شایعتر است و علائم شدیدتری ایجاد میکند.
اول از همه مراجعه به پزشک ضروری است. بعد از آن باید بگوییم که بیشتر موارد خروسک خفیف بوده و میتوان با تجویز پزشکی و روشهای زیر آن را مدیریت کرد:
- تنفس در بخار: نشستن با کودک در حمام بخار گرفته میتواند به کاهش تورم کمک کند.
- مایعات گرم: نوشیدنیهای گرم مانند چای و سوپ به تسکین گلو کمک میکنند.
- استراحت کافی: خواب کافی و آرامش کودک، روند بهبود را تسریع میکند.
اگر کودک علائم زیر را دارد، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید:
- مشکل شدید در تنفس یا کشیده شدن پوست بین دندهها هنگام نفس کشیدن
- کبودی لبها یا ناخنها
- استریدور (صدای سوتمانند) حتی در حالت استراحت
- بیحالی شدید یا کاهش هوشیاری
- مشکل در بلع یا جاری شدن آب دهان
اگر علائم شدید باشد، پزشک ممکن است داروهای مثل کورتیکواستروئیدها و… را تجویز کند.