لطفا صبر کنید
سیاه سرفه: عفونتی که دارای نقابی با سرفه‌های ممتد ما را به دام می اندازد.
درمان سیاه سرفه در بزرگسالان شامل چه مواردی می‌باشد؟
سیاه سرفه، بیماری‌ای که با سرفه‌های ممتد و گاه خسته کننده به سراغ ما می‌آید. این بیماری عفونی که بیشتر در کودکان شایع است، با سرفه هایی همراه است که گویی از اعماق ریه‌ها بر می خیزند. در این سرفه ها، بیمار پس از هر حمله سرفه، نفس عمیقی می‌کشد که صدای خاصی شبیه به صدای "هوپ" ایجاد می‌کند و همین صدا دلیل نامگذاری این بیماری به سیاه سرفه است.
چرا می‌گویند که سیاه سرفه خطرناک است؟ سیاه سرفه اگرچه در بزرگسالان امکان دارد تا علائم خفیف تری داشته باشد، اما در نوزادان و کودکان زیر یک سال می‌تواند بسیار پرخطر ظاهر شود. در این گروه سنی، سیاه سرفه می‌تواند منجر به مشکلات تنفسی شدید، تشنج، آسیب مغزی و حتی مرگ شود.
سیاه سرفه (یا پرتوسیس) یک عفونت بسیار مسری دستگاه تنفسی است. این بیماری در بسیاری از افراد با سرفه‌های شدید و پشت سر هم همراه است که پس از آن، یک نفس عمیق و صدا دار شبیه به "هوپ" ایجاد میشود. این بیماری می تواند تا جایی پیش رود که حتی فرد به علت سرفه زیاد صورتش کبود گردد.
پیش از توسعه واکسن، سیاه سرفه به عنوان یک بیماری شایع دوران کودکی شناخته می‌شد. امروزه، این بیماری بیشتر کودکانی را تحت تأثیر قرار میدهد که هنوز دوره کامل واکسیناسیون خود را تکمیل نکرده اند و نوجوانان و بزرگسالانی که ایمنی شان کاهش یافته است.
مرگ و میر ناشی از سیاه سرفه نادر است، اما متاسفانه این اتفاق بیشتر در نوزادان اتفاق می افتد. به همین دلیل، واکسیناسیون مادران باردار و افرادی که در تماس نزدیک با نوزادان هستند، از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
پس از ابتلا به سیاه سرفه، معمولاً 7 تا 10 روز طول می‌کشد تا علائم ظاهر شوند، هرچند گاهی این مدت زمان بیشتر میشود. در ابتدا، علائم خفیف هستند و شبیه به سرماخوردگی به نظر می رسند:
- آبریزش بینی
- گرفتگی بینی
- چشم‌های قرمز و آبدار
- تب
- سرفه
پس از یک تا دو هفته، علائم شدیدتر می‌شوند. مخاط غلیظ در راه های هوایی جمع میشود و باعث سرفه‌های غیر قابل کنترل میشود. این سرفه‌های شدید و طولانی ممکن است:
- منجر به استفراغ شوند.
- باعث قرمز یا آبی شدن صورت شوند.
- خستگی شدید ایجاد کنند.
- با یک صدای بلند و زیر (هوپ) در هنگام تنفس بعدی پایان یابند.
با این حال، بسیاری از افراد صدای "هوپ" را تجربه نمی کنند. گاهی تنها علامت، سرفه خشک و مداوم است که در نوجوانان و بزرگسالان مشاهده میشود.
در نوزادان، ممکن است اصلاً سرفه وجود نداشته باشد. به جای آن، نوزاد ممکن است در تنفس دچار مشکل شود یا حتی برای مدتی تنفسش متوقف شود.
سیاه سرفه توسط نوعی باکتری به نام بوردتلا پرتوسیس ایجاد میشود. زمانی که فرد مبتلا سرفه یا عطسه می‌کند، قطرات ریزی که حاوی میکروب هستند در هوا پخش شده و توسط افرادی که در نزدیکی او قرار دارند، استنشاق میشود.
چه زمانی باید فورا به فوق تخصص بیماری های ریوی مراجعه کنید؟
در صورتی که حملات سرفه طولانی باعث شوند که شما یا کودکتان:
- استفراغ کنید.
- صورتتان قرمز یا آبی شود.
- به نظر برسد که در تنفس دچار مشکل هستید یا تنفس متوقف میشود.
- با صدای "هوپ" نفس بکشید.
در صورت مشاهده هر یک از علائم سیاه سرفه و بروز سرفه‌های مکرر بلافاصله با پزشک تماس بگیرید.
واکسنی که در دوران کودکی برای سیاه سرفه دریافت میشود، به مرور زمان اثر خود را از دست میدهد. این موضوع باعث میشود که اکثر نوجوانان و بزرگسالان در برابر عفونت در زمان شیوع آسیب پذیر باشند. شیوع سیاه سرفه همچنان به صورت دوره ای ادامه دارد.
نوزادانی که زیر یک سال سن دارند و واکسن سیاه سرفه را دریافت نکرده اند یا دوره کامل واکسیناسیون خود را تکمیل نکرده اند، بیشترین خطر ابتلا به عوارض شدید و حتی مرگ ناشی از سیاه سرفه را دارند.
نوجوانان و بزرگسالان معمولاً بدون عوارض و مشکل خاصی از سیاه سرفه بهبود می یابند. اما در صورتی که عوارض ایجاد شود، معمولاً ناشی از فشار ناشی از سرفه‌های شدید است، از جمله:
- کبودی یا شکستگی دنده‌ها
- فتق شکمی
- پارگی عروق خونی در پوست یا سفیدی چشم‌ها
در نوزادان
عوارض سیاه سرفه در نوزادان، به ویژه در نوزادان زیر 6 ماه، شدیدتر است و ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- ذات‌الریه (پنومونی)
- کند شدن یا توقف تنفس
- کم آبی بدن یا کاهش وزن به دلیل مشکل در تغذیه
- تشنج
- آسیب مغزی
🔴️ به دلیل اینکه نوزادان و کودکان خردسال در معرض بالاترین خطر عوارض سیاه‌سرفه قرار دارند، احتمال نیاز آنها به درمان در بیمارستان بیشتر است. این عوارض حتی می‌توانند برای نوزادان زیر 6 ماه، تهدید کننده زندگی باشند.
- ارائه دهنده خدمات بهداشتی و درمانی هستید.
- باردار هستید.
- کمتر از ۱۲ ماه سن دارید.
- به یک وضعیت سلامتی مبتلا هستید که می تواند شما را در معرض بیماری شدید یا عوارض قرار دهد، مانند ضعف سیستم ایمنی یا آسم.
- با فردی که به سیاه سرفه مبتلا است زندگی میکنید.
- با فردی که در معرض خطر بالای ابتلا به بیماری شدید یا عوارض ناشی از سیاه سرفه است زندگی می کنید.
✅️ خوشبختانه، با پیشرفت علم پزشکی و تولید واکسن، می‌توان از ابتلا به سیاه سرفه پیشگیری کرد. اما اگر به این بیماری مبتلا شدید، پزشک معمولاً آنتی‌بیوتیک تجویز می‌کند تا از گسترش عفونت جلوگیری شود. البته آنتی‌بیوتیک‌ها نمی‌توانند سرفه را به‌طور کامل برطرف کنند، اما می‌توانند مدت زمان بیماری را کوتاه تر کنند.
✅️ راه‌های پیشگیری
- واکسیناسیون: بهترین راه برای پیشگیری از سیاه سرفه، واکسیناسیون به موقع است.
- بهداشت فردی: شستن مرتب دست‌ها، پوشاندن دهان و بینی هنگام سرفه یا عطسه و اجتناب از تماس نزدیک با افراد بیمار می‌تواند به پیشگیری از ابتلا به این بیماری کمک کند
نوزادان معمولاً برای درمان سیاه سرفه در بیمارستان بستری می‌شوند، زیرا این بیماری برای این گروه سنی خطرناک تر است. اگر کودک شما نتواند مایعات یا غذا را در بدن خود نگه دارد، ممکن است به مایعات وریدی نیاز داشته باشد. همچنین کودک شما برای جلوگیری از گسترش عفونت از دیگران جدا میشود.
✅️ داروها
آنتی‌بیوتیک‌ها باکتری‌های عامل سیاه سرفه را از بین می‌برند و به بهبود سریع تر کمک می‌کنند. اعضای خانواده ای که در معرض بیماری قرار گرفته اند، ممکن است آنتی‌بیوتیک پیشگیرانه دریافت کنند.
+ متأسفانه، روش‌های چندانی برای تسکین سرفه وجود ندارد. به عنوان مثال، داروهای بدون نسخه برای سرفه تاثیر چندانی بر سیاه سرفه ندارند و معمولاً توصیه نمی شوند.
نکات زیر برای مدیریت حملات سرفه در خانه برای کسانی که به سیاه سرفه مبتلا هستند مفید است:
1. استراحت کافی داشته باشید.
یک اتاق خنک، آرام و تاریک می‌تواند به شما کمک کند تا بهتر استراحت کنید و آرامش داشته باشید.
2. مایعات کافی بنوشید.
آب، آب میوه و سوپ انتخاب‌های خوبی هستند. در کودکان، به ویژه مراقب نشانه‌های کم آبی بدن باشید، مانند خشکی لب‌ها، گریه بدون اشک، و کاهش ادرار.
3. وعده‌های غذایی کم حجم‌تر را مصرف کنید.
برای جلوگیری از استفراغ پس از سرفه، وعده‌های غذایی کوچک تر و مکرر را به جای وعده‌های بزرگ انتخاب کنید.
4. هوا ی خانه را تمیز نگه دارید.
خانه خود را از مواد تحریک کننده ای مانند دود سیگار و بخارات ناشی از شومینه پاک نگه دارید.
5. راه های انتقال بیماری را از بین ببرید.
هنگام سرفه دهان خود را بپوشانید و مرتب دستان خود را بشویید. اگر مجبورید با دیگران در ارتباط باشید، از ماسک استفاده کنید. توجه کنید که روش‌های خانگی به هیچ عنوان جایگزین توصیه‌های پزشکی نیستند.
در آخر
سیاه سرفه در بزرگسالان یک بیماری عفونی جدی است که در صورت عدم درمان به موقع می‌تواند عوارض شدیدی ایجاد کند. درمان این بیماری معمولاً شامل مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها، کنترل علائم و پیشگیری از انتقال به دیگران است. رعایت بهداشت فردی، واکسیناسیون به موقع و پیگیری درمان از عوامل کلیدی در مدیریت این بیماری هستند. بزرگسالانی که علائم مداوم سرفه را تجربه می‌کنند باید سریعاً به پزشک مراجعه کنند. تشخیص و درمان زود هنگام نه تنها باعث بهبود سریع تر بیمار میشود، بلکه از گسترش این بیماری به دیگران نیز جلوگیری می‌کند. آگاهی و اقدام به موقع، نقش مهمی در کاهش اثرات این بیماری دارد. برگرفته از:
mayoclinic.org